یادداشت فرشید شکرخدایی به مناسبت روز ملی کیفیت : ارتقای کیفیت و استاندارد تولید؛ مقدمه توسعه پایدار

بیست‌وپنج سال پیش با پایان هدف یافتن تدریجی مشکلات بعد از جنگ و با آغاز سال‌های سازندگی بحث کیفیت در تولیدات و خدمات داخلی مطرح شد. برخی تولیدکنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات با پشت سر گذاردن پستی و بلندی‌های بسیار موفق به دریافت گواهینامه استانداردهای سری ایزو ۹۰۰۰ در بحث مدیریت کیفیت و سری ایزو ۱۴۰۰۰ در بحث محیط‌زیست شدند. دریافت این گواهینامه‌ها مبین این بود که توجه به ارتقای کیفیت تولید و خدمات و حفاظت از محیط‌زیست جدی شده و بر رهروان طریق ورود به بازارهای جهانی و جلب رضایت مشتریان داخلی فرض است که بدین مهم روی آورند. همین امر موجب شد تا مرحوم میراحمد سادات، رئیس فقید سازمان ملی استاندارد ایران در سال ۱۳۷۶ از دارندگان گواهینامه‌های مدیریت کیفیت (ایزو ۹۰۰۰) به‌عنوان پیشگامان مباحث کیفیت در کشور، دعوت کرد تا با ایجاد تشکلی در مسیر کیفیت قدم بردارند و درنهایت انجمن مدیریت کیفیت ایران تأسیس شد.

 انجمن مدیریت کیفیت ایران به‌عنوان یک تشکل حرفه‌ای است که، در ۲۵ سال فعالیت خود بیش از ۴۰۰ سازمان، شرکت تولیدی و خدماتی دارای سیستم‌های مدیریت کیفیت عضو آن هستند. این انجمن با تربیت ۱۰۰۰ ارزیاب سیستم‌های مدیریت کیفیت نقش پررنگی در گسترش فرهنگ مدیریت کیفیت در کشور ایفا کرده. همچنین درزمینهٔ توسعه زیرساخت‌های کیفیت برای بهتر شدن وضعیت سازمان‌ها اقدامات گسترده‌ای به شرح ذیل را انجام داده است:

 -معرفی اصول، مبانی، سیستم‌ها، ابزارها و استانداردهای مدیریت کیفیت، برای اولین بار در ایران از طریق برگزاری ده‌ها کنفرانس بین‌المللی مدیریت کیفیت، صدها سمینار و میزگرد و اجرای صدها دوره آموزشی برای ده‌ها هزار نفر از مدیران ارشد کشور

-توسعه دانش مدیریت کیفیت و استانداردسازی با تألیف و ترجمه و انتشار نزدیک به صد موضوع کتاب‌های تخصصی در بیش از صد هزار نسخه، ازجمله «هندبوک جوران» در پنج جلد به‌عنوان بالاترین مرجع علمی مدیریت کیفیت

-ترویج مبانی و مفاهیم مدیریت کیفیت در سطح جامعه، با بیست سال انتشار منظم «نشریه کیفیت و مدیریت» و ارائه صدها مقاله علمی- تخصصی در نشریات مختلف در ایران و خارج از کشور.

-طراحی «مدل تحول بر محور مدیریت کیفیت» و برنامه‌ریزی و مشاوره برای استقرار آن در سطوح کلان اجرایی کشور ازجمله: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور (سازمان امور اداری و استخدامی کشور)، وزارت نیرو، وزارت دفاع، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، وزارت نفت، بیمه مرکزی، چندین استانداری و تعدادی از سازمان‌های بزرگ دولتی و عمومی.

-انجام ده‌ها پژوهش علمی در زمینهٔ مدیریت کیفیت و استانداردسازی با مفهوم نوین آن، ازجمله؛ موضوع بازنگری قانون قدیم سازمان استاندارد که منجر به تصویب قانون جدید «تقویت و توسعه نظام استاندارد» شد.

-نمایندگی سازمان ملی استاندارد از سال ۱۹۹۴ تاکنون در «کمیته فنی ۱۷۶ سازمان جهانی استاندارد، تدوین‌کننده استانداردهای مدیریت کیفیت» و مشارکت کلیدی در تدوین استانداردهای سری ایزو ۹۰۰۰ به‌خصوص استاندارد ایزو ۹۰۰۴ به‌عنوان پیشرفته‌ترین و جامع‌ترین استاندارد مدیریت کیفیت و همچنین همراهی چند نفر از روسای اسبق سازمان استاندارد در اجلاس‌های سازمان جهانی استاندارد که منجر به عضویت ایران در هیات رئیسه سازمان ایزو شد.

-معرفی مدل‌های جوایز کیفیت و سرآمدی برای اولین بار در ایران و طراحی مدل بومی ارزیابی کیفیت، تندیس، لوگو، وب‌سایت و … و سامان‌دهی اجرای شانزده دوره «جایزه ملی کیفیت ایران» به‌عنوان مجری و برگزارکننده شامل طراحی دوره‌های آموزشی، آموزش و تربیت نزدیک به هزار نفر ارزیاب، اجرای کامل فرایند ارزیابی و برگزاری مراسم سالانه و اعطای جوایز در بالاترین سطح کیفی، در مدت نزدیک به بیست سال، تماماً با صرف منابع مالی انجمن و بدون دریافت هرگونه وجه و یا ایجاد بار مالی برای سازمان ملی استاندارد.

-پایه‌گذاری نهضت کیفیت در کشور و طراحی مدل راهبردی تحول، و مشارکت محوری در تدوین راهبردهای آن ازجمله طرح جاری تدوین سند جامع تحول و نقشه راه نظام استانداردسازی و مدیریت کیفیت کشور، طرح مدیریت کیفیت صادرات مصوب شورای عالی صادرات، برنامه راهبردی مدیریت کیفیت واردات توسط سازمان استاندارد، مشارکت در تدوین ده‌ها آیین‌نامه دستورالعمل و روش‌های اجرایی سازمان استاندارد و انجام اقدامات زیربنایی برای اجرایی شدن آن‌ها.

انجمن ملی کیفیت ایران ۲۵ سال است که برای ارتقای کیفیت و استاندارد خدمات و تولید ایرانی تلاش می‌کند و معتقد است که توجه به این حوزه مقدمه توسعه پایدار است.